pewnego razu
  • Specyficzna funkcja wielkiej litery

    1.10.2023
    1.10.2023

    Szanowni Państwo,

    moje pytanie dotyczy zasad użycia wielkich liter. Czy poprawnym jest użycie wielkiej litery celem rozróżnienia dwóch takich samych słów? W pismach (zwłaszcza urzędowych) po podaniu pierwszy raz pełnej nazwy umieszcza się informacje „(dalej również: podmiot gospodarczy)”. Zdarza się, że w dalszej części pisma trzeba użyć określenia „podmiot gospodarczy” nie odnosząc się do początkowo zastąpionej pełnej nazwy. Czy zastosowanie pisowni wielką literą (Podmiot gospodarczy/podmiot gospodarczy) jest poprawne? W języku angielskim w takiej sytuacji pomaga przedimek the, czy w języku polskim można analogicznie użyć pisowni wielką literą?

  • spocony jak świnia
    15.03.2015
    15.03.2015
    Skąd i kiedy w języku polskim pojawiło się powiedzenie spocony jak świnia? Świnie nie mają gruczołów potnych i się nie pocą, więc wyrażenie to nie jest specjalnie logiczne. W angielskim jest identyczne wyrażenie (sweat like a pig, ale etymologia wywodzi się podobno od pig iron czyli surówki hutniczej). Jest także podobne wyrażenie po włosku (sudare come un porco). Nie znalazłem tego wyrażenia w Korpusie Językowym, więc nie byłem w stanie sam określić, kiedy po raz pierwszy się pojawiło.
  • spotters albo spoters

    21.01.2024
    21.01.2024

    Dzień dobry, spotkałem się z pewnym dylematem związanym z zapisem słowa „spotters” w odniesieniu do policjanta, bowiem w publikacjach do 2022 roku występowała tylko jedna forma zapisu tego wyrazu przez dwa "t". Jednak w 2022 ukazało się Zarządzenie nr 60 Komendanta Głównego Policji z dnia 7 kwietnia 2022 r. (…), w którym w § 1. pojawia po raz pierwszy słowo „spoters" z jednym "t”, a kolejnym dokumentem jest Decyzja nr 337 KGP z 2022 r.

    W związku z tym czy w jednej publikacji dopuszczalne byłoby stosowanie dwóch odmiennych form zapisu tego wyrazu, czy należałoby przyjąć nowy zapis do wszystkich, czy może jednak spolszczenie tego wyrazu nie powinno mieć miejsca?

  • spójnik na początku zdania
    24.01.2003
    24.01.2003
    Miewam problem z tekstami, w których występują zdania następującego typu: „Poszedł do kuchni. Bowiem chciał umyć naczynia. Natomiast nie było ciepłej wody. Jednak umył naczynia w zimnej. Chociaż ręce mu poczerwieniały”. Uważam, że to wszystko powinno być połączone w zdania (zdanie) złożone, ale tak piszą również poloniści… Może się czepiam i jest to taki swoisty styl?
    Pozdrowienia po raz trzeci.
  • Stopniujemy konsekwencje

    1.05.2023
    1.05.2023

    Czy "konsekwencje" mogą być gorsze? Czy może bardziej poważne? Jak stopniować konsekwencje?

  • stopy
    18.04.2015
    18.04.2015
    Czy prawidłowo zostały opisane rodzaje stóp w poniższym fragmencie wiersza:
    Jakże brak mi tej przygody –
    Płynąć, hen, od chcieć do mieć,
    Trzeba mi ciut swobody –
    Kochać dobre, tępić złe.
    I do tego skrawka nieba,
    Aby wzbić się ponad gniew,
    I piekła też mi potrzeba,
    By posprzątać chlew.
    Sss/Ss/Ss/ (daktyl, trochej. trochej
    Ss/Ss/ssS/ (trochej, trochej, anapest)
    ssSs/Ss/Ss/ (peon trzeci, trochej, trochej)
    Sss/sS/sS/ (daktyl, jamb, jamb)
    sSs/Ss/sSs/ (amfibrach, trochej, amfibrach)
    Ss/ssS/ (trochej)
  • Stypizowany
    24.03.2020
    24.03.2020
    W tekstach prawniczych często pojawia się sformułowanie stypizowany, np. Pierwsze z wykroczeń stypizowanych w art. 19 ust. 1 ustawy o informowaniu… lub W razie skazania za przestępstwa stypizowane w art. 65 § 1 i 3…. Czy należy uznać już za poprawne takie fachowe znaczenie, mimo braku w słownikach? I co tak naprawdę znaczy?
    Z poważaniem
  • szkalować kogoś o nieposzlakowanej opinii
    19.05.2010
    19.05.2010
    Witam państwa!
    Mam pytanie odnośnie wyrazów szkalować i nieposzlakowany. Można mieć nieposzlakowaną opinię (której nie można nic zarzucić), ale nie „poszlakowaną opinię’’ (której można coś zarzucić). Można kogoś szkalować, ale nie „poszkalować’’. Nie można mieć „nieposzkalowanej opinii’’ (której nie szkalowano). Myślę, że te dwa słowa mają na tyle podobne znaczenie, że jednego można używać jako negacji drugiego. Skąd ta zbieżność oraz brak powyższych form?
    Pozdrawiam serdecznie
    Aneta Rosłan
  • śmiardnąć
    23.09.2004
    23.09.2004
    Witam. Czy istnieje w polszczyźnie czasownik śmiardnąć? W złożonych czasownikach typu zaśmierdnąć i prześmierdnąć są oboczne formy zaśmiardnąć i prześmiardnąć, ale co do ww., to mam wątpliwości. Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam ;)
  • śmierć przez wielkie Ś
    28.01.2015
    28.01.2015
    Czy wyraz śmierć (w odniesieniu do personifikacji śmierci) można zapisać z dużą litera na początku? W sprawdzanych przez mnie słownikach takiej dopuszczalności nie zauważyłem, ale w korpusie PELCRA część tekstów tak właśnie notuje ten wyraz (w tym znaczeniu). Nadmienię, że moja wątpliwość dotyczy zwięzłego objaśnienia (atrybut Śmierci), więc z kontekstu nie można domyślić się, o jaką definicję śmierci chodzi, a wielka litera (przynajmniej moim zdaniem) rozwiałaby wszelkie wątpliwości.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego